Kutadgu Bilig
Odgurmış'ın Öğdülmiş'e Tavsiyede Bulunduğunu Söyler
Eski Türkçe aslı Günümüze aktarımı
LXXIV Odgurmış Öğdülmişke Keŋeş Bermişin Ayur Odgurmış'ın Öğdülmiş'e Tavsiyede Bulunduğunu Söyler
5721 Yanut berdi odğurmış aydı kadaş,  eşitgil sözümni ay köŋli tüdeş Odgurmış cevap verdi ve : — Ey kardeş, sözümü dinle; ey gönlü gönülüme uyan—dedi —
5722 İdi edgü niyyetni kılmış özüŋ,  bayat bersü tevfik yarutsu közüŋ Sen çok iyi niyet etmişsin, Tanrı seni muvaffak ve mes'ûd etsin.
5723 Bir ök törlüg ermez bu işke bilig,  büte törlüg iş bar tegürgü elig Bu iş için tek bir bilgi kâfi değildir; bunun için dünyada yapılacak pek çok iş vardır.
5724 Olarda biri bu ayayın eşit,  yarağı körüp bil sen ötrü iş it Onlardan biri şudur, dinle, sana söyleyeyim; muvafık görürsen, düşün ve ona göre hareket et.
5725 Bu kün anda turmak saŋa edgürek,  yana munda turmak maŋa edgürek Bugün orada bulunmak senin için dana iyidir; burada durmak da benim için daha iyidir.
5726 Seniŋdin bu kün ilke asğı üküş,  buzulsa asığ bolğa karğış söküş Memleket bugün senden çok istifâde görmektedir; bu faydaya halel gelirse, yerini lanet ve bed-duâ alır.
5727 İlig kıldı ilke kör elgiŋ uzun,  kılur sen kamuğ edgü atıŋ tüzün Hükümdar sana memleket işlerinde salâhiyet verdi; sen iyiliklerin ve halım, selîm varlığın ile tanınmışsın.
5728 Bodun inçke tegdi itildi eli,  duâ birle tınmaz raiyyet tili Halk huzura kavuştu ve memleket işleri düzene girdi; halk durmadan sana hayır-duâ etmektedir.
5729 Negü ter eşitgil tusulur kişi,  tusulur kişi ol kişide başı Başkalarına faydalı olan kimse ne der, dinle; başkalarına faydalı olan insan insanların başıdır.
5730 Kişiler ara kör kişi ol bolur,  anıŋdın kişiler asığlar bulur İnsanlar arasında insan olan kimse, başkalarına faydası dokunan kimsedir.
5731 Asığsız kişiler kişide turı,  asığlığ kişi asğı ilke tolur Başkalarına faydası dokunmayan kimseler insanların menfurudur; faydalı insandan bütün memleket istifâde eder.
5732 Niyet edgü kılsa köŋülde kişi,  ajunda tilek teg itildi işi İnsan gönlünde iyi niyet besleyerek hareket ederse, o dünyada istediği her işte muvaffak olur.
5733 Niyet edgü kılğanka edgü bolur,  neçe kılmasa ol muyanın bulur İyi niyetle hareket eden insan her vakit iyilik görür; niyetini tahakkuk ettiremese bile, bunun ecrini bulur.
5734 İminlik törü ilke inçlik-turur,  ilig bodnı sendin sevinçlig-turur Emniyet ve kanun memleketin huzurunu te'mın eder; gerek hükümdar, gerek halk senden memnundurlar.
5735 Törü öŋdi edgü uruldı tükel,  isiz yetti ilde kodup hile al Her tarafta iyi kanun ve idare hâkim oldu; kötüler hiyle ve sahtekârlıklarını terkedip, ortadan kayboldular.
5736 Bularığ kodup sen berü kelse sen,  ol işler buzulğay ökünç bulğa sen Sen bunları bırakıp, buraya gelirsen, bütün bu işler bozulur ve sen de peşıman olursun.
5737 Yana tegşürülgey bu öŋdi törü,  buzulğa iliŋ kalmağay bir örü Bu kanun ve nizam yine değiştirilir, memleket bozulur ve yaptıklarından hiç bir eser kalmaz.
5738 Seniŋ ornuŋka bir isiz ornağay,  bodunuğ ulıtğay bir inç ıdmağay Senin yerine bir kötüsü geçer ve hiç kimseye rahat ve huzur yüzü göstermez.
5739 İsiz yolka tartğay iligni isiz,  isizler işini tüzüp kodğa iz Kötü insan hükümdarı da kötülüğe sevkeder, kötülere hizmet eder ve böylelikle kötü bir iz bırakır.
5740 Seniŋdin ayıtğay munı bir bayat,  bayat aytığı bar yeme edgü at Bir olan Tanrı bunu sana soracaktır; Tanrı hesap soracaktır, bundan başka iyi bir ad bırakmak da vardır.
5741 İsiz kılmağu hem törü urmağu,  isiz kılğuçıka bolu bermegü Kötülük yapmamalı, kötü kanun vaz'etmemeli ve kötülük yapanlara da uymamalıdır.
5742 Negü ter eşit kılkı köŋli köni,  saŋa ötledi kör unıtma munı Tabiati ve gönlü doğru olan insan ne der, dinle; bu senin için bir nasihattir, dikkat et ve bunu unutma.
5743 İsizke katılma törü urma sen,  isiz kılğuçıka bolu berme sen Kötüye katılma ve kötü nizam kurma; kötülük yapana da müsamaha gösterme.
5744 Özüŋ edgülük kıl törü edgü ur,  tiril iki ajun isiz körme sen Sen iyilik yap, iyi nizam kur; her iki dünyada da kötülük görmeden, yaşa.
5745 Bayat berdi tevfik saŋa edgüke,  kamuğ edgülükke sunup teggüke Tanrı sana, iyilik yapmak ve her türlü iyiliklere erişebilmek için, tevfikini refik etmiştir.
5746 Negüke buzar sen bu edgülerig,  saŋa yası teggey ay köŋli tirig Bu iyilikleri niçin bozarsın, ey gönülü diri, bunun sana zararı dokunur.
5747 El asğın buzup sen öz asğıŋ kodup,  ne edgü tiler sen bu yerke udup Memleket menfaatini tehlikeye düşürerek ve kendi menfaatini de bırakarak, buraya gelmekten ne gibi bir fayda umuyorsun.
5748 Maŋa munda yegrek tidüki özüm,  ayayın saŋa men ay körklüg yüzüm Benim için burasının daha ıyı olduğunu sana anlatayım, ey güzel yüzlüm.
5749 Özüm dünyâ devlet bolup körmedi,  tilek ârzûlarka köŋül bermedi Ben şahsan dünya ve devletin ne olduğunu görmedim, dilek ve arzulara da gönül vermedim.
5750 Bodun birle katlıp yorık tüzmedim,  ya begler bile men kılık bilmedim Halk ile karışarak, hareketlerimi onlara uydurmamış olduğum gibi, beylerin maiyetinde yaşamanın usûl ve âdabını da öğrenmedim.
5751 Özüm körmedi bu ajun mâlını,  ya edgü isiz bu kişi hâlını Ben bu dünya malını görmediğim gibi, iyi veya kötü, bu insanların hâline de vâkıf değilim.
5752 Bu hâlığ bilirde naru barsa-men,  idi artak erdi tapuğ kodsa-men Bu durumu bile-bile ben oraya gider ve ibâdeti bırakırsam, çok fena bir iş yapmış olurum.
5753 Kişi körmedük bolsa altun kümüş,  körüp bulsa kılkı kılur miŋ söküş Altın ve gümüş görmemiş olan bir kimse bunları bulursa, onun tabiatı değişir ve kendi üzerine bm bir lanet çeker.
5754 Negü ter eşit emdi sartlar başı,  ajun tezginigli hıtay arkışı Şimdi dinle, tüccarlar ve dünyayı dolaşan Hıtay kervanları başı ne der.
5755 Çığayın tirilse kişi neŋsizin,  bayusa kodur ol kılınç edgüsin Fakir ve zaruret içinde yaşayan bir kimse zenginleşirse, bütün iyi hareketlerini terkeder.
5756 Çığay bay bolup ol bayusa kalı,  anıŋdın kiter terk könilik yolı Eğer bir fakir kimse servete kavuşursa ve zenginleşirse, doğruluk yolundan çabucak ayrılır.
5757 Bu kut bulmaduk er kalı bulsa kut,  baru kılkı artar kılur elke yut Devleti görmemiş olan bir kimse saadete kavuşursa, onun tabiatı gittikçe bozulur ve memlekete felâket getirir.
5758 Elig bulmaduk bulsa ilke elig,  uzatur bodunka elig hem tilig idarede bulunmamış bir kimse memleketin idaresini eline alırsa, hem eli hem de dili ile halka zulüm eder.
5759 Sen emdi tükel dünyâ devlet yediŋ,  köŋül bastıŋ ârzû havâ beklediŋ Sen imdi dünya ve devletin her çeşidini elde ettin; gönlüne hâkim olarak, heva ve nersıne mâni oldun.
5760 Közüŋ todtı köŋlüŋ yeme amrulup,  yorır sen ilig birle edgü bolup Gözün tok ve gönlün de huzur içinde, hükümdar ile birlikte, iyi yolda yürüyorsun.
5761 Bu barça bayat fazlı erdi saŋa,  kamuğ edgülük berdi kızdı eŋe Bunların hepsi sana Tanrının bir fazlıdır, o sana her türlü iyiliği vermiş ve seni sevindirmiştir.